35-lecie Sztormu : Barlinek w fotografii : Benefis Romany : IV liga w nowym sezonie : Lions Club w Barlinku : Listy do redakcji : Program i historia Lata Teatralnego : Słoneczna gala : Spotkanie na szlaku : Warsztaty we młynie : Wiadomości wędkarskie: X Festiwal Szachowy pamięci Laskera : Blokowisko - Górny Taras : Kryminałki : Młynówka czy kanał : Moczydlo - komarzy gród : Moczydło - letniskoNauka poszukiwania pracy : Nowy oddział szpitala : Pogoń po i przed sezonem : Program Dni Eksjo w Barlinku  : Proza życia : Rozmaitości : Rozmowa z trenerem Burzawą : Rozmowy o Barlinku : Sesja Rady Miejskiej : Usc : Uśmiechy w Kielcach : Wakacje na ścieżce : Z dnia na dzieńZ lamusa Raptusa :


 

Komarzy Gród
 
Komarzy Gród lub Komarzy Zamek (nm. Mückenburg) - tak w dosłownym brzmieniu nazywano kiedyś wieś o mocno tajemniczym rodowodzie, położoną na terenie obecnego Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Dziś to urocza miejscowość jakby wtopiona w pagórkowate dno obszernej leśnej polany. Jej granice wyznacza mroczna ściana drzew nieprzeniknionej Puszczy Barlineckiej, zwanej także Puszczą Gorzowską.  Rozległa przestrzennie wioska rozsiadła się na północ od jeziora o nazwie Sitno Moczydelskie. Jezioro upiększa samotna wyspa, sąsiadująca  zaś z jeziorem osada charakteryzuje się znacznym rozproszeniem zabudowy. Luźno usytuowane w falistym terenie zagrody nadają miejscowości intymnego posmaku. Na najwyższym wzniesieniu polany, obok rozwidlenia dróg widnieje gęstsze skupisko zabudowań. Tam, jeszcze w XIX wieku utworzono coś w rodzaju centrum, którego jądro stanowiła wiejska sala zebrań połączona z budynkiem mieszczącym urząd sołtysa. Pozostała zabudowa skupia się wzdłuż drogi obiegającej rozległe łąki zajmujące wnętrze wsi. Według źródeł pisanych Moczydło założono około połowy XVIII wieku. Była to wówczas osada służąca gospodarce leśnej i podlegała ona początkowo domenie państwowej w Karsku. Prawdziwe początki wsi giną wprawdzie w mroku dziejów, lecz nieliczne wzmianki o niej zdają się wskazywać na znacznie starsze jej pochodzenie. Świadczy o tym przede wszystkim opis lasów z 1589 roku, gdzie wymieniony jest istniejący tam już wtedy zameczek myśliwski „die Mückenburg genannt”. Podobna nazwa widnieje w tym samym miejscu na mapie z 1776 roku. Tak jak na wstępie zaznaczono, oznacza ona dosłownie: zamek, grodzisko komarów. Nazwa Mückenburg poprawiona została później na Mückeburg (od Mücke - komar, Burg - gród, zamek). Tak, czy inaczej obydwa chrzty nazewnicze nawiązują do topograficznych warunków okolicy i do wspomnianego wcześniej myśliwskiego dworzyszcza. Komu owa myśliwska rezydencja służyła dokładnie nie wiadomo, wiadomo natomiast, że była ona jednym z trzech takich „zameczków”, należących przed kilkuset laty do domeny w Karsku. A ponieważ domena miała statu urzędu państwowego, więc ów „Komarzy Gród” służył zapewne aktualnie panującym władcom kraju, którzy w „swoich” włościach urządzali wielkie i huczne polowania. W źródłach pisanych pochodzących z 1801 r. ten mocno tajemniczy zamek określany jest już jako „dawny”. Prawdopodobnie w jego miejscu lub gdzieś w pobliżu, na przełomie wieków utworzono siedzibę królewskiego nadleśniczego na rewir moczydłowski; rewir niezależny pierwotni od sławnego nadleśnictwa Neuhaus (Prądno) koło Barlinka. Moczydło administracyjnie podlegało początkowo - jak już wiemy - urzędowi domeny państwowej w Karsku. Później funkcję tę przejęło erygowane tu nadleśnictwo. W jego sąsiedztwie, w 1809 r. odnotowano smolarnię, działającą w tym miejscu - jak się zdaje - już dużo wcześniej. Około 1830 roku Moczydło jawi się jako już ukształtowana kolonia z własną szkołą. Wtedy to właśnie utworzona została gmina wiejska, obejmująca kilka sąsiednich miejscowości (m.in Okunie i Błonie). Trudno powiedzieć , kiedy nadleśnictwo w Moczydle wchłonięte zostało przez podbarlineckie Prądno. Stało się to zapewne jeszcze w XIX w. lub na początku wieku XX. Potwierdza to fakt, iż w 1925 r. naczelnikiem urzędu gminnego, obejmującego również Moczydło, od pewnego czasu był nadleśniczy W. von Münch z Prądna. W 1856 roku - jak twierdzi Berghaus - Moczydło było biedną wsią. Jej męscy mieszkańcy zarabiali na życie głównie w lesie; latem jako robotnicy dniówki , zimą jako drwale. Kobiety ,oprócz zajęć domowych i hodowli inwentarza, trudziły się zbieraniem runa leśnego, a przede wszystkim jagód, malin i grzybów. Dzieci pomagały w tych zajęciach matkom, uczęszczały także do miejscowej, istniejącej już tam w połowie XIX wieku szkoły. Wioska nie miała własnej świątyni lecz należała do kościoła w Dankowie. Ten zaś był wówczas filią parafii w Buszowie. Mimo odległej obsługi duszpasterskiej, na przeciwległych skrajach wsi czynne były dwa cmentarze. Resztki jednego z nich założono tu w końcu XIX w., widnieją jeszcze przy wjeździe do wsi od strony wschodniej. Inny, starszy od tamtego cmentarz znajduje się na wzniesieniu z drugiej strony miejscowości. Daty na zachowanych na nim nagrobkach pochodzą z około połowy XIX wieku. Od 1967 roku we wsi istnieje kaplica, adoptowana z XIX - wiecznego budynku dawnej kuźni. Odtąd pełni ona rolę kościoła filialnego parafii NMP w Barlinku. W latach 1890 - 1892 obok Moczydła poprowadzono drogę brukowaną, wiodącą z Barlinka do Lip i dalej do Gorzowa. Utwardzona kamieniem trasa wpłynęła na gospodarcze ożywienie wioski. I nie tylko gospodarcze. Nowa droga poprawiła przede wszystkim łączność puszczańskiej osady ze światem zewnętrznym. Na trasie tej, w 1920 roku zorganizowano stałą komunikację samochodową między Barlinkiem a Gorzowem.
W ten sposób wioska zdecydowanie zyskała na znaczeniu. W 1934 roku założono w Moczydle ochotniczą straż pożarną, a w 1937 r. gminę wiejską z własnym burmistrzem. Został nim Paul Höhne. W 1939 roku istniało tu już 130 gospodarstw domowych. W końcu stycznia 1945 r. do uśpionej jeszcze wsi wkroczyły zwycięskie oddziały Armii Czerwonej. Dwa miesiące później nadciągnęły i rozlokowały się w niej również oddziały 2 Armii Wojska Polskiego. Potężny związek taktyczny, jakim jest armia, właśnie w rejonie Puszczy Barlineckiej w marcu 1945 roku zbierał swe nadwątlone w bojach i mocno rozproszone siły. W okresie owej koncentracji w Moczydle stacjonowały jednostki 10 DP. Sztab tej dywizji mieścił się jednak w pobliskich Okuniach.
W 1945 roku dawną gminę Mückeburg podporządkowano administracyjnie Barlinkowi. Miejscowość przemianowana zrazu na Komarowo, zasiedlona została przez ludność polską, pochodzącą ze wschodnich terenów Polski, głównie z Lubelszczyzny. W 1949 roku wieś miała zaledwie 56-ciu mieszkańców, ale szesnaście lat przedtem cała moczydelska gmina (wraz z Okuniami i z okolicznymi przysiółkami) liczyła 474 osoby. Powojenny demograficzny pułap Moczydło osiągnęło w 1979 roku, odnotowano tam wtedy 227 mieszkańców. Następne dekady lat cechowała tendencja spadkowa. Na przykład w 1978 roku wioska liczyła już tylko 145 osób, przy podobnym stanie w dziesięć lat później, kiedy to w 1988 roku odnotowano tu 144 osób. W ostatnich latach tendencja spadkowa zaczęła się odwracać i dziś Moczydło ma szanse stać się modną oraz chętnie zasiedlaną miejscowością letniskową.

 

 
Kazimierz Hoffmann