Część II
Historia chóru „Halka”
Lata 1948-1954
W styczniu 1948 na walnym zebraniu
wybrano nowego sekretarza – Helenę Wdowiak, ponieważ Jan Tomaszewski
więcej czasu chciał poświęcić pracy w Zespole Teatralnym i drużynie
harcerskiej. Wybrano też nowych ławników i członków komisji
rewizyjnej. Zebranie prowadził dyrektor Zakładów Drzewnych Władysław
Grabowski - inicjator budowy Kombinatu Drzewnego w Barlinku i
uruchomienia nieczynnej linii kolejowej.
Zespół teatralny działał przy Kole
Śpiewaczym „Halka”, a pieśni i muzykę do przedstawień opracowywał
dyrygent chóru Jan Szwaracki. Za pieniądze z przedstawień zakupiono
sztandar oraz pokryto wydatki związane z uroczystością Święta
Pieśni. Tradycją zespołu stały się bale maskowe. Pierwszy z nich
odbył się w karnawale 1948 w auli Szkoły Podstawowej (wtedy była
tylko jedna). Do przygrywania zaproszono zespół muzykantów z
Gorzowa, a w umowie napisano: „Związek Zaw. Muzyk, dostarcza wyżej
wymienionemu zespół składający się z następujących członków:
akordeon, skrzypce, trąbka, saksofon, jazz, na dzień 31 I 1948 w
czasie od godz. 20 – tej do godz. 3 – ciej rano za
wynagrodzeniem...” itd. Drugi bal maskowy odbył się w karnawale 1949
w Sali Leśników.
W maju 48 Zarząd Miejski „przydziela „
zespołowi pomieszczenie na świetlicę, którym była Sala Parafialna,
za miesięczna opłatą (460 zł) i pod groźbą ściągania przymusowego
wraz z kosztami egzekucyjnymi, w razie nie uiszczenia opłaty w
terminie. W czerwcu zespół koncertuje w czasie obchodów Święta
Morza, a także w Myśliborzu z okazji „zjazdu referentów Kultury i
Sztuki, przedstawicieli Urzędu Wojewódzkiego i ministerstwa”.
W lipcu „Halka” organizuje I Święto
Pieśni w Barlinku, na które zaprasza szczeciński chór „Hejnał”. W
odpowiedzi przychodzi pismo: „... zawiadamiamy, że zespół nasz
przyjeżdża pociągiem w dniu 14. lipca br. o godz. 20.00 do Barlinka.
Prosimy o przygotowanie kwater oraz obiadów dla 40-45 członków
(mężczyzn). Z powrotem wyjazd nasz nastąpi o godzinie 15.25. Cześć
Pieśni!”. Współpraca, a nawet przyjaźń z chórem „Hejnał” trwa do
dziś. Nie obyło się też bez obecności i występów „Hejnału” w czasie
uroczystości wręczenia sztandaru Zespołowi Śpiewaczemu „Halka”, o
której pisze kronikarz: „Ta niecodzienna uroczystość odbyła się 15
sierpnia 1948 roku. Centrum miasta leżało jeszcze w gruzach. W
godzinach popołudniowych śpiewacy i goście zaproszeni na czele ze
starostą myśliborskim manifestowali pieśnią idąc ulicami miasta.
W części oficjalnej akademii wystąpił
szczeciński chór męski „Hejnał”. Dyrygował zasłużony mistrz
Gayriantes. Wręczenia sztandaru dokonał starosta powiatowy.
Chór w tym czasie zasilony był już przez
Polaków – emigrantów z Westfalii, którzy przyjechali z Niemiec i
osiedlili się w Barlinku.”
15 grudnia 48 kronikarz odnotował występ
w Myśliborzu, na zaproszenie władz powiatu, z okazji zjednoczenia
partii PPR i PPS. 16 grudnia zespół wystąpił na uroczystym otwarciu
Biblioteki Publicznej w Barlinku. W tym dniu odbyło się uroczyste
otwarcie 1800 bibliotek w 200 000 punktach w kraju. W kronice
pojawia się pierwsza krótka notka wydrukowana w prasie z
podsumowaniem dorobku zespołu, jednak bez adnotacji i tytułu gazety,
oraz wzmianka o transmitowanym w radiu występie połączonych chórów:
„Halki „ i chóru młodzieżowego z Technikum Handlowego( późniejszy
„Ekonomik”). Po tym występie zespół otrzymał telegram z Urzędu
Wojewody o treści: „Proszę przygotować się do występu w Myśliborzu 6
czerwca 1949. Kuratorium wyraziło zgodę”. Chodziło o udział w
Święcie Ludowym.
I tak występów było coraz więcej, a chór
zyskiwał na popularności. Wśród dokumentów pojawia się wykaz
członków wspierających (31 osób) i numery ich legitymacji, a także
podziękowanie od Zarządu ZKSM „Pogoń” za pomoc w organizacji zabawy
tanecznej, z której dochód przeznaczony był na zakup sprzętu.
W roku 1950 Związek Śpiewaczy Pomorza
Zachodniego organizuje w Choszcznie „Zawody śpiewacze”, do udziału,
w których zaprasza chór „Halka”. Na dokumencie wydanym przez związek
po zawodach widnieją podpisy trzech sędziów i ich oceny, a także
podpis „czynnika społecznego”. Wśród kilkunastu kryteriów ocen są
tez takie jak: dyscyplina zespołu, wykonanie pieśni masowych,
działalność organizacyjna i artystyczna. Na programie II Zjazdu kół
Śpiewaczych widnieje cytat : „ Pieśnią ludową i żołnierską czcimy
rocznicę powstania I Dywizji Kościuszkowskiej”, a wewnątrz najwięcej
miejsca zajmuje wykaz członków Komitetu Honorowego (30 osób). Po
tych zawodach zespół zyskuje „prawo przejścia” z III kategorii
chórów do II.
Pozostawione dalej puste kartki w
kronice (zapewne dla chóru) świadczą o jakimś kryzysie. W
materiałach z roku 1951 znajduje się tylko jeden zapis na temat
chóru: „W tym roku w działalność chóru „Halka” była przerwa z uwagi
na to, że dyrygent Jan Szwaracki pracował w tym czasie w terenie
poza granicami miasta” Pozostałe zapiski i materiały dotyczą Zespołu
Teatralnego i jego przedstawień. Wzmianki o chórze pojawiają się
dopiero w roku 1955.
cdn.
Romana
Kaszczyc
|