60 LAT MINĘŁO…

15. października 2006 r. minie 60 lat istnienia Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 mieszczącgoj się przy ul. Szosowej nr 2 w Barlinku – „na górce”. Dziś uczniowie i nauczyciele mają do szkoły „pod górę”, a jeszcze niedawno…

Sięgnijmy do roku 1946 by rozpocząć naszą opowieść o szkole, która przechodziła burzliwe koleje zmieniając nazwy, specjalności, czy profile kształcenia. Jesienią – 15 października przy Państwowym Gimnazjum Handlowym otwarto Trzyletnią Publiczną Średnią Szkołę Zawodową. Jej dyrektorem został Grzegorz Matczyszyn, pełniąc obowiązki dyrektora do lipca 1950 roku. By w pełni opowiedzieć historie naszej szkoły nadmienić trzeba, że zalążkiem powstania naszej szkoły było Gimnazjum Kupieckie powołane do istnienia 15 października 1945 roku decyzją III Wydziału Kuratorium Okręgu Szkolnego w Szczecinie. Dopiero rok później przekształca się ono w Państwowe Gimnazjum Handlowe przy którym otwarto 3-letnią Publiczną Średnią Szkołę Zawodową, kształcącą uczniów w kierunku metalowym, drzewnym, krawieckim i czapniczym.

Mija 5 lat… Likwidacji ulega kierunek drzewny, krawiecki i czapniczy a jako wiodący rozwija się kierunek metalowy. Również na stanowisku dyrektora szkoły następuje zmiana, z dniem 1. lipca 1950 roku obowiązki dyrektora obejmuje Jerzy Regulski pełniąc je do 30. sierpnia 1951 r. Z dniem 1 września 1951 roku utworzone zostają samodzielne warsztaty szkolne prze ul. Niepodległości 64, których kierownikiem zostaje inż. Stanisław Szczęśniak. Od tego czasu 3-letnia Publiczna Szkoła Zawodowa zostaje przemianowana na Zasadniczą Szkołę Metalową Centralnego Urzędu Szkolenia Zawodowego. W takim stanie pozostaje do 1956 r., a obowiązki dyrektora pełnią kolejno Maria Probst i Jan Skrzyniarz. Od 14. stycznia 1952 r. zaczął funkcjonować internat przy ul. Strzeleckiej. Rok później na tę samą ulicę przeniesiono warsztaty szkolne. W roku szkolnym 1956/1957 Zasadnicza Szkoła Metalowa zmieniła swój profil szkolenia i przekształcona została w Zasadniczą Szkołę Mechanizacji Rolnictwa, by po roku znów zmienić nazwę na Publiczną Średnią Szkołę Zawodową. W tym czasie obowiązki dyrektora pełni ponownie Jerzy Rogulski, by po 4 latach – 1 września 1959 roku przekazać je Stanisławowi Bandurskiemu. Od tego czasu szkołę przejęło Ministerstwo Oświaty i nadało jej nazwę Zasadnicza Szkoła Zawodowa.

A może trochę statystyki? Jak podają teksty źródłowe w październiku 1946 r. naukę w szkole podjęło 19 uczniów, w roku następnym 44, zaś w roku szkolnym 1950/51 liczba uczniów wzrosła do 70. Świadczy to o stopniowym rozwoju szkoły borykającej się z ogromnymi trudnościami braku kadry nauczycielskiej, pomocy naukowych oraz całego zaplecza techniczno-dydaktycznego i to zarówno w szkole, jak i na warsztatach.

Na początku lat 60-tych nastąpiła zmiana na lepsze. Wraz z poprawieniem warunków wyposażenia szkoły i warsztatów w pomoce techniczno-dydaktyczne podniósł się poziom nauczania oraz szkolenia zawodowego. Coraz częściej wszelkie podejmowane inicjatywy uczniów i nauczycieli wykonywania ciekawych przedsięwzięć znajdowały swoje miejsce w środowisku lokalnym. Decyzją Ministerstwa Oświaty we wrześniu 1961 r. utworzono przy szkole Technikum Mechaniczne dla Pracujących oraz Zasadniczą Szkołę Zawodową dla Pracujących. W tym czasie szkoła obejmowała już 5 oddziałów Zasadniczej Szkoły Zawodowej dziennej, 2 oddziały Technikum Mechanicznego dla Pracujących i jeden oddział ZSZ dla Pracujących. W tym, samym roku, w październiku szkoła obchodziła swoją pierwszą ważną uroczystość – XV-lecie połączone ze zjazdem byłych nauczycieli oraz absolwentów. Na uroczystościach był również obecny założyciel oraz pierwszy dyrektor szkoły wraz z żoną – jedną z pierwszych nauczycielek w tej szkole.

Jedna z kronik zgromadzona w zbiorach pamiątek szkoły rozpoczyna się cytatem Emila Jagnes-Daleroza: Wychowanie jest sztuką, a sztuka to najbardziej aktywny wychowawca. Na kartach tej księgi odnajdujemy cały wachlarz opisanych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych jakie odbywały się w szkole w latach 1946 -66 i późniejszych. Wspominany jest między innymi jedyny w mieście zespół orkiestry dętej, który służył nie tylko szkole, ale i wszystkim mieszkańcom.. Prężnie działały: zespół muzyczno-rozrywkowy, taneczny, a także prowadzony przez inż. W. Poletyłę zespół filmowy i obsługi środków audiowizualnych. Pani Romana Kaszczyc prowadząc zespół plastyczny próbowała zarazić młodzież sztuką. Oprócz tego uczniowie uczęszczali na zajęcia kółka matematycznego, metalograficznego, modelarskiego, fotograficznego z własną ciemnią i potrzebnym sprzętem oraz czytelniczego. „Różne formy zajęć mają na celu ugruntowanie zasad socjalistycznego wychowania, zwłaszcza takie formy jak działalność artystyczna i imprezy o charakterze ideowym” – czytamy we wspomnianej kronice. W kolejnych latach dochodzi do usystematyzowania rozwijanych przez młodzież zainteresowań i wykształca się podział na zajęcia przedmiotowe (matematyczne, fizyczne, chemiczne, historyczne) i artystyczne (recytatorskie, muzyczne, metaloplastyczne, plastyczne, robót ręcznych, fotograficzne, filatelistyczne).

We wrześniu 1962 r. nowym dyrektorem szkoły został Stanisław Jaszczak. Rok później, by sprostać potrzebom społeczności lokalnej Ministerstwo Oświaty powołuje do życia  5-letnie Technikum Mechaniczne na podbudowie szkoły podstawowej.

W październiku 1966 roku szkoła świętuje XX-lecie swojego istnienia, upamiętnione w kronikach licznymi zdjęciami i wspomnieniami. Z tej okazji rodzice ufundowali szkole sztandar. W czerwcu 1968 r. szkołę opuszczają pierwsi absolwenci Młodzieżowego Technikum Mechanicznego. Rok później na stanowisku dyrektora zasiada inż. Leszek Bartuś którego dwa lata później zastępuje inż. Józef Przekwas. Od 1 września 1971 roku  rozpoczyna swoja działalność 3-letnie Technikum Mechaniczne Młodzieżowe na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej. W tym samym roku – 12 października szkoła otrzymuje Złotą Odznakę Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju, a miesiąc później Złotą Odznakę Gryfa Pomorskiego za zasługi dla województwa szczecińskiego.

Lata 1971-1978 to bardzo trudny czas dla szkoły, ze względu na dokuczająca ciasnotę w pomieszczeniach przy ul. Strzeleckiej oraz tragiczny stan techniczny budynków i pomieszczeń zagrażający zdrowiu i bezpieczeństwu uczniów i nauczycieli. Po wieloletnich staraniach 17. lutego 1973 roku doszło do oficjalnego przekazania terenu pod budowę nowej szkoły. Budowa ta – jak czytamy w zapiskach – wymagała maksymalnego zaangażowania, spędzała sen z oczu wielu ludziom ale była obiektem bardzo oczekiwanym przez młodzież, nauczycieli i rodziców. Lata 70 obfitują w liczne nagrody jakie uczniowie zdobywali w konkursach ogólnopolskich. W kwietniu 1974 r. uczniowie Andrzej Mrowiński i Marian Palczyński wzięli udział w ogólnopolskim finale Olimpiady Wiedzy Technicznej. Zaś w czerwcu 1975 roku uczeń Jan Kotarski prowadzony przez p. I. Sajko i I. Borecką zdobył Brązową Odznakę Recytatora w Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim. W tym samym czasie Kuratorium Okręgu Szkolnego w Szczecinie nadało nazwę naszej szkole Zespół Szkół Zawodowych. Rok później Rada do Spraw Wychowania Min. Oświaty i Wychowania wyraziła zgodę na nadanie szkole imienia prof. Wacława Moszyńskiego, co poprzedzone zostało przeprowadzonym w szkole konkursem na jej patrona.

Pierwszym budynkiem oddanym do użytku dla młodzieży był internat w którym uczniowie mogli zamieszkać od grudnia 1977 r. Ustalono, że 4. września 1978 roku będzie dniem rozpoczęcia roku szkolnego w nowych obiektach szkolnych przy ul. Szosowej. Podczas uroczystej inauguracji szkole nadano imię prof. Wacława Moszyńskiego, odsłonięto tablice pamiątkową znajdującą się dziś przed wejściem do budynku oraz wręczono nowy sztandar ufundowany przez ZUO „Bomet”. Szkoła otrzymała również odznaczenie Zasłużony dla Województwa Gorzowskiego. Warto nadmienić, ze nad całością wystroju zewnętrznego oraz wnętrza szkoły czuwała pani mgr Romana Kaszczyc, ówczesny plastyk zakładowy przy ZUO „Bomet” w Barlinku. To właśnie jej projekt posłużył do przygotowania tablicy pamiątkowej oraz pamiątkowych medali które w ramach pracy dyplomowej wykonali trzej uczniowie: Zdzisław Kowal, Edward Cylwik i Grzegorz Łobodziński. Tę wielką uroczystość zaszczyciły swoja obecnością władze wojewódzkie oraz sam doc. dr Wacław Gabara, (siostrzeniec patrona naszej szkoły), który dokonał odsłonięcia tablicy pamiątkowej i popiersia patrona. Jak podają kroniki dzień ten utrwalił się na zawsze w pamięci uczniów, nauczycieli i pracowników jako największe wydarzenie w historii szkoły.

      na podst. szkolnych kronik i materiałów źródłowych
oprac. A. Komorowska i A. Romanowska