Oświatowe problemy Gminy

Po likwidacji szkół

Po decyzji Rady Miejskiej o likwidacji z dniem 31 sierpnia czterech szkół wiejskich, trwa proces zagospodarowania ich obiektów. Po likwidacji tych szkół, wydatki gminy na cele oświatowe zmniejszą się o 1,2 mln zł.

Na prowadzenie czterech małych szkół wiejskich w Płonnie, Dziedzicach, Osinie i Rychnowie, gmina w ciągu ostatnich czterech lat, „dołożyła” do subwencji oświatowej około 8,4 mnl zł. Oznacza to, że w tym czasie można było zrealizować kilka poważnych inwestycji, nie zaciągając dla już realizowanych inwestycji -kredytów, które teraz trzeba spłacać wraz z odsetkami. Do oczywistego problemu wysokich kosztów funkcjonowania małych szkół wiejskich, doszedł jednak element malejącej liczby dzieci w wieku szkolnym. Okazało się, że na przestrzeni lat 2001-2007, liczba uczniów klas pierwszych zmniejszy się o 70 dzieci, a ogólna liczba uczniów w szkołach podstawowych zmniejszy się aż o 328 uczniów.

Paradoksalne były przypadki, że w roku szkolnym 2003-2004 na 52 uczniów szkoły i klasy zerowej w SP Dziedzice, przypadało 11 i pół etatu nauczycieli i personelu, a w SP Płonno (45 uczniów) w klasie „O” i klasie pierwszej, uczyło się 4 i 3 uczniów.

Decyzje o likwidacji

W tej sytuacji determinacja samorządowców w sprawie likwidacji tych szkół była prawie jednogłośna, chociaż bardzo bolesna. Zdawano sobie sprawę z faktu, że każdy przypadek zamykania szkoły wiejskiej jest dramatyczną decyzją, która może wzbudzać protesty. Tym bardziej, że działały one od momentu zagospodarowania tych ziem przez Polskę, że likwiduje się w ten sposób ośrodek kulturalno-oświatowy w każdej miejscowości, że pracę straci kilka osób obsługi oraz, że wystąpi problem dowozu dzieci do innej szkoły. Społeczności likwidowanych szkół, nie udało się zrealizować zamiaru powołania szkół społecznych w ramach programu „Mała szkoła”. Taką możliwość rozważano w przypadku szkół w Dziedzicach, Osinie i Rychnowie. Nie obeszło się również bez protestów. Protestujący z Osiny, wnieśli zażalenie do Oddziału NSA w Szczecinie, a w przypadku Rychnowa do Rady Miejskiej - oba zażalenia zostały odrzucone. Nie uwzględniono również wniosku osoby fizycznej o prowadzenie szkoły w Osinie, wobec małej realności takiego zamierzenia. Zastrzeżenia wobec likwidacji SP Rychnów, badała nawet komisja rewizyjna RM, która nie dopatrzyła się jednak większych uchybień w sposobie informacji przygotowanych przez ZEASz.

Proces likwidacji szkół

Po uprawomocnieniu się uchwał RM o likwidacji w.w. szkół, prowadzący sprawy oświaty ZEAS i UMiG, uzgodnili ze społecznością Rychnowa, że połowa uczniów likwidowanej szkoły od 1 września, podejmie naukę w SP Mostkowo, a pozostali w SP nr 1 Barlinek -rodzice mieli prawo wyboru szkoły. Uczniowie z SP Dziedzice będą mogli uczyć się w SP Mostkowo, z SP Osina w SP 4 w Barlinku, a z SP Płonno w SP 1 w Barlinku. Na dodatek do SP 4 Barlinek, skierowano 12 uczniów z Równa i Rówienka, którzy dotychczas uczyli się w likwidowanej przez gminę Przelewice szkole w Laskowie. Jedynie kilkanaścioro dzieci z Łubianki i okolicznych osad leśnych, będzie uczyło się w SP Karsko w gminie Nowogródek Pom.

Po dokonaniu różnych korekt, związanych z rozdziałem dzieci z SP Rychnów, okazało się,że na 38 nauczycieli likwidowanych szkół, 5 wyraziło wolę przejścia na emeryturę, a tylko 5 nie otrzymało oferty pracy. Pozostali uzyskają pracę w placówkach oświatowych. Co ciekawe, na 28 likwidowanych oddziałów szkolnych, powstanie tylko 6 klas.. O około 58 tys.zł zwiększy się jednak koszt dowozu dzieci do nowych szkół. Mimo tego i konieczności odpraw dla zwalnianych z pracy nauczycieli i pracowników obsługi oraz odchodzących na emerytury. koszt funkcjonowania szkół w gminie, zmniejszy się o około 1,2 mln zł. Jest to o tyle ważne, że gminę czeka konieczność remontu SP 1 w Barlinku - wymiana okien i sieci c.o. w budynku, oraz bardzo wysoki udział własny gminy, rzędu 6-7 mln zł, w kosztach inwestycji budowy kanalizacji sanitarnej terenów wiejskich. Gmina będzie też musiała zagospodarować pomieszczenia po zlikwidowanym LO przy ul. Leśnej, a w perspektywie 2-3 lat dokonać modernizacji obiektów w tej szkole.

Zagospodarowanie obiektów likwidowanych szkół

Tym procesem zajmują się specjalne komisje, w skład których wchodzi przestawiciel UMiG, ZEASz, właściwego sołectwa i dyrektora likwidowanej placówki. W odniesieniu do poszczególnych szkół, sytuacja przedstawia się następująco:

SP Płonno. Większą część szkoły, przeznaczono na utworzenie 4 lokali mieszkalnych dla mieszkańców wsi. Prace adaptacyjne, przy pomocy BTBS, wykonają przyszli najemcy systemem gospodarczym. Część parteru będzie zagospodarowana na pracownię komputerową i bibliotekę na potrzeby wsi oraz pomieszczenia świetlicowe dla wiejskich stowarzyszeń. Obiektem ma zarządzać BTBS.

SP Rychnów. Odremontowane zaplecze, gdzie mieściły się 2 klasy i sanitariaty, będzie adoptowane przez jednostkę OSP na remizę oraz wspólną ze Stowarzyszeniem Młodzieży świetlicę oraz magazyny dla OSP. W budynku głównym mają powstać trzy lokale mieszkalne, a na parterze pracownia komputerowa oraz biblioteka wiejska, która zostanie tam przeniesiona z sąsiedniego budynku. Pomieszczenie po dotychczasowej bibliotece ma zostać zbyte w drodze przetargu, na co jest sporo chętnych.Obiekt ma być zarządzany przez BTBS.

SP Osina. Całość obiektu ma być wykorzystana przez Ośrodek Pomocy Społecznej z przeznaczeniem na samodzielną placówkę - Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, który na remont, adaptację i termomodernizację, a także koszty utrzymania, chce pozyskać środki z funduszy pomocowych UE. Część rodziców niepełnosprawnych dzieci, protestuje jednak przeciwko takiej decyzji, uważając, że placówka jest zbytnio oddalona od centrum Barlinka (około 4 km), co może utrudnić dotarcie do niej rodziców. Mogą być też kłopoty z finansowym utrzymaniem obiektów.

SP Dziedzice. Stosunkowo duży i niezbyt stary obiekt, w części ufundowany przez Stowarzyszenie Woldenberczyków, wzbudza najwięcej emocji. W czasie uroczystego zakończenia działalności szkoły, wzięli w niej udział nieliczni już Woldenberczycy. W budynku szkoły istnieje Izba Pamięci Woldenberczyków, dobrze urządzona kuchnia oraz są lokale mieszkalne dwóch rodzin nauczycielskich. Do tej pory we wsi działała duża świetlica wiejska. Powstające Stowarzyszenie Przyjaciół Dziedzic (w rejestracji) oraz rada sołecka, zaproponowała władzom gminy sprzedaż dotychczasowej świetlicy i przeznaczenie uzyskanych funduszy na remont obiektu szkoły i utworzenie tam świetlicy wiejskiej z działalnością kuchni, a także przekazanie obiektu do dyspozycji Stowarzyszenia. Wówczas Stowarzyszenie zamierza pozostawić Izbę Pamięci oraz prowadzić w budynku działalność komercyjną - obsługę imprez, wycieczek, a być może ośrodek pobytu dla emerytów i rencistów.

22 lipca na temat koncepcji wykorzystania obiektów likwidowanej szkoły, ekipa TVP-3 Szczecin, realizowała reportaż w cyklu publicystycznym „Parasol ochronny”, który powinien być emitowany w programie 3 TVP.

Przed nowym rokiem szkolnym

Cechą charakterystyczną jest malejąca systematycznie liczba uczniów w szkołach, związana z malejącą demografią. O ile w roku szkolnym 2002-2003, w szkołach podstawowych uczyło się 1.613 uczniów, o tyle w 2007 roku będzie ich tylko 1.285, czyli mniej o 328 uczniów. Ta tendencja wystąpi także w roku szkolnym 2004-2005 - dane podamy we wrześniu lub październiku. Po likwidacji czterech szkół wiejskich, w Radzie Miejskiej znów dyskutowany jest problem funkcjonowania ZEASz, chociaż większość gmin taki model akceptuje i nie zamierza go zmieniać, ponieważ gminy oceniają go jako bardziej oszczędny.

Stanisław Opatowicz